Lịch sử ra đời và phát triển qua nhiều năm của máy bơm nước

Máy bơm nước là thiết bị vô cùng quen thuộc mà hầu như nhà nào cũng sử dụng. Vậy máy bơm nước có lịch sử hình thành và phát triển như thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

1Cách vận chuyển nước trong thời kỳ cổ đại

Bất kể được sử dụng trong lĩnh vực nào thì máy bơm có chung một mục đích để vận chuyển, nước, chất lỏng từ nơi này đến nơi khác. Chúng ta cùng tìm hiểu quá trình hình thành và phát triển máy bơm nước từ công cụ thô sơ đến thiết bị bơm nước hiện đại như ngày nay.

1. Thời kỳ Lưỡng Hà 3000 năm trước Công nguyên

Nền văn minh Lưỡng Hà là vùng đất cổ xưa thuộc các khu vực Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq và Syria ngày nay. Đây là nền văn minh được biết tới với rất nhiều thành tựu ở nhiều lĩnh vực khác nhau như nông nghiệp, chữ viết, sản xuất rượu, phát minh ra bánh xe, thuần hóa động vật,...

Thiết bị vận chuyển nước thời kỳ này giống như một chiếc bập bênh, được đặt cạnh sông, suối hay hồ nước. Nó gồm một đầu gắn với xô chứa nước, đầu còn lại được gắn với vật nặng đối trọng. Khi cần gạt được kéo xuống, xô đầy nước, bạn thả cần gạt, xô nước được đưa lên cao nhờ đối trọng, lúc này chỉ cần kéo xô nước vào và sử dụng.

2. Người Ai Cập 2000 năm TCN

Chiếc máy bơm nước gia đình đầu tiên của nhân loại được gọi là Shadoof, một phát minh của người Ai Cập 2000 năm trước Công nguyên. Shadoof là một chiếc xô được buộc vào sợi dây hoặc cây gậy dài, giúp kéo nước từ giếng sâu.

Mặc dù Shadoof không mô tả chính xác hoạt động của một máy bơm, nhưng đây là bằng chứng đầu tiên trong lịch sử chứng minh con người luôn tìm kiếm thiết bị để giúp vận chuyển nước dễ dàng, ít tốn sức lực hơn.

3. Người Hy Lạp - Thế kỷ thứ III đến thế kỷ thứ I trước Công nguyên

Trong nền văn minh Hy Lạp, những thiết bị vận chuyển nước có tiến bộ lớn. Từ thế kỷ thứ III đến thế kỷ thứ nhất trước Công nguyên là thời kì nền văn minh Hy Lạp phát triển rực rỡ nhất trong nhiều lĩnh vực như khoa học, công nghệ, chiến tranh và nghệ thuật.

Các kỹ sư người Hy Lạp cổ đại đã phát minh ra bánh xe nước, được sử dụng để tưới tiêu và tạo ra năng lượng.

Cũng trong thời đại này nhà khoa học Archimedes đã phát minh ra một thiết bị mang tính đột phá: Máy bơm trục vít. Tuy là phát minh đơn giản nhưng rất hữu dụng và vẫn còn được sử dụng tới ngày nay ở những vùng nông thôn không có điện.

Một đóng góp đáng kể khác trong thời đại này là phát minh của Ctesibus người Ai Cập. Ông đã phát minh ra máy bơm trợ lực, là một loại máy bơm được vận hành bằng tay. Thiết bị này bao gồm một ống xi lanh hình trụ, với một pít tông gắn bên trên được sử dụng để hút nước qua van.

2Máy bơm ngày nay

Sau khi đế chế La Mã sụp đổ, công nghệ máy bơm bị trì trệ trong gần 1500 năm. Cho tới thời kỳ Khai sáng, khoa học thủy lực bắt đầu phát triển trở lại. Trong thời kỳ này và vài thế kỉ tiếp theo, rất nhiều phát minh và ý tưởng được sáng tạo ra trở thành tiền đề cho chiếc máy bơm nước hiện đại ngày nay.

Chúng ta cùng điểm qua một vài phát minh nổi bật dưới đây:

Bơm bánh răng (Gear Pump): Năm 1553 một người Pháp là Nicolas Grollier de Serviere lên ý tưởng và vẽ thiết kế ban đầu cho bơm bánh răng. Sau đó vào năm 1636, dựa trên bản thiết kế này một kỹ sư người Đức tên Pappenheim đã hoàn chỉnh chiếc máy bơm bánh răng. Ngày nay bơm bánh răng vẫn được sử dụng cho động cơ bôi trơn.

Máy bơm ly tâm (Centrifugal Pump): Vào thế kỷ 17, nhà phát minh người Pháp - Denis Papin phát minh ra máy bơm ly tâm, được sử dụng phổ biến hiện nay. Máy bơm ly tâm hoạt động trên nguyên tắc lực ly tâm tạo ra nhờ sức quay của cánh bơm được dẫn động từ một mô tơ điện. 

Máy bơm hơi nước (Savery Pump): Năm 1968, nhà phát minh Thomas Avery đã tạo ra một chiếc máy bơm vận hành bằng hơi nước. Chiếc máy bơm tạo ra lực hút chân không nhờ hơi nước, lực này giúp hút nước liên tục từ thấp lên cao.

Bơm hướng trục (Axial Flow Pump): Bắt đầu từ năm 1940, bơm hướng trục được sử dụng rộng rãi để vận chuyển nước. Loại máy bơm này  phổ biến trong các lĩnh vực như nông nghiệp; thủy lợi; cấp, thoát nước trong các nhà máy; cấp thoát nước xây dựng đô thị; trạm bơm nguồn; bơm tuần hoàn của thiết bị ngưng tụ hơi trên tàu thủy,...

Bơm điện từ (Electromagnetic Pump): Loại máy bơm này có thể sử dụng trong môi trường có nhiệt độ rất cao. Bơm điện từ sử dụng lực điện từ để di chuyển chất lỏng nên rất thích hợp để vận chuyển kim loại nóng chảy và các chất lỏng dẫn điện khác. 

Một số máy bơm được sản xuất từ năm 1900: bơm chìm, bơm thẳng đứng, bơm bụi, bơm nhu động, bơm định lượng, bơm tăng áp, bơm tuần hoàn,...

Trải qua hàng ngàn năm, từ công cụ thô sơ cho đến chiếc máy bơm ngày nay, sức sáng tạo của con người luôn làm chúng ta ngạc nhiên. Và không chỉ dừng ở đó công nghệ máy bơm vẫn đang ngày càng phát triển cho ra đời những chiếc máy bơm tiện dụng hơn, ít tốn năng lượng hơn,... phục vụ nhu cầu sử dụng ngày càng cao của người tiêu dùng.